Z ciekawością obserwujemy, jak zmienia się rzeczywistość, w której na znaczeniu zyskują rozwiązania cyfrowe. Wśród nich znajdują się profil zaufany oraz podpis elektroniczny. Co prawda obydwie te możliwości wydają się spełniać tę samą funkcję, ale – choć nie każdy zdaje sobie z tego sprawę – różnią się między sobą pod kilkoma ważnymi względami. Jakimi? Rozstrzygamy tę kwestię poniżej.
Przeczytaj także: Podpisywanie umów w formie dokumentów PDF. Jak to zrobić?
Co to jest profil zaufany?
Określenie pasujące do profilu zaufanego to „narzędzie identyfikacyjne”. Umożliwia on potwierdzenie tożsamości osoby, która wykonuje określone czynności w internecie. Profil zaufany jest przypisany do każdej osoby na podstawie jej numeru PESEL. Oprócz niego zawiera informacje na temat imienia, nazwiska oraz daty urodzenia. To jednak nie oznacza, że wszyscy mają automatycznie przypisany dostęp do profilu zaufanego i mogą z niego korzystać. Rozwiązanie wymaga najpierw przejścia procedury rejestracyjnej, a także potwierdzenia tożsamości.
Do czego można wykorzystać profil zaufany?
Głównym przeznaczeniem profilu zaufanego jest załatwianie spraw urzędowych. Za jego pomocą można bez wychodzenia z domu składać wnioski, dołączać do nich załączniki, a także odpowiadać na pisma. To bardzo dobry sposób na skrócenie czasu potrzebnego na zainicjowanie spraw urzędowych.
Profil zaufany umożliwia dostęp do:
- CEIDG, czyli Centralnej Ewidencji Działalności Gospodarczej,
- ePUAP, czyli Elektronicznej Platformy Usług Administracji Publicznej,
- PUE ZUS, czyli Platformy Usług Elektronicznych Zakładu Ubezpieczeń Społecznych,
- portalu obywatel.gov.pl.
Profil zaufany pozwala na:
- złożenie wniosku o wyrobienie dowodu osobistego,
- zgłoszenie sprzedaży samochodu,
- zgłoszenie urodzenia dziecka,
- złożenie wniosku o wydanie Europejskiej Karty Ubezpieczenia Zdrowotnego,
- zarejestrowanie działalności gospodarczej, a także jej zawieszenie i wznowienie.
Ten artykuł może Cię zainteresować: [QUIZ] Jak przygotować firmę na czwartą falę pandemii? Poznaj 6 sposobów i rozwiąż test!
Jak założyć profil zaufany?
Profil zaufany jest dostępny bezpłatnie. Może go założyć każda osoba, która ma dostęp do internetu i przypisany numer PESEL.
Weryfikacja następuje na podstawie:
- internetowego konta bankowego,
- dowodu osobistego z warstwą elektroniczną oraz odpowiedniego czytnika,
- kwalifikowanego podpisu elektronicznego,
- wideorozmowy z urzędnikiem,
- potwierdzenia w punkcie potwierdzającym (np. oddział ZUS).
Okres ważności profilu zaufanego wynosi 3 lata, następnie należy przedłużyć jego ważność.
Co to jest podpis elektroniczny?
Podpis elektroniczny również ma charakter rozwiązania identyfikującego. Poświadcza on tożsamość posługującej się nim osoby. Może być przypisany jedynie do użytkownika, który wystąpił o jego wydanie. Do rodzajów podpisu podpisu elektronicznego zaliczamy:
- niekwalifikowany podpis elektroniczny – podpis online składany w formie dokumentowej czynności prawnej,
- kwalifikowany podpis elektroniczny,
- zaawansowany podpis elektroniczny.
Jakie są różnice pomiędzy podpisem kwalifikowanym a niekwalifikowanym?
Niekwalifikowany podpis elektroniczny
Zatrzymajmy się najpierw na niekwalifikowanym podpisie elektronicznym, czyli podpisie online składanym w formie dokumentowej czynności prawnej.
Artykuł 772 Kodeksu cywilnego mówi, że: Do zachowania dokumentowej formy czynności prawnej wystarcza złożenie oświadczenia woli w postaci dokumentu, w sposób umożliwiający ustalenie osoby składającej oświadczenie.
Jakiego rodzaju miałby to być dokument? Doprecyzowuje to Artykuł 773 Kodeksu, zgodnie z którym: Dokumentem jest nośnik umożliwiający zapoznanie się z jej treścią. Dokument musi pozwalać na to, żeby w swobodny sposób odczytać treść oświadczenia woli. Ponadto jako nośnik informacji powinien wskazywać, kto składa takie oświadczenie.
Forma dokumentowa dopuszcza zatem podpisanie online (przez SMS) umowy w postaci: wiadomości e-mail, SMS-a, pliku tekstowego, pliku PDF, arkusza kalkulacyjnego, obrazu, dźwięku, zapisu audiowizualnego. Taki podpis jest dopuszczony przez polskie prawo. To również forma zgodna z przepisami Unii Europejskiej, a konkretnie – z rozporządzeniem eIDAS. Podpis we wspomnianej formie oferują platformy internetowe, takie jak Pergamin, umożliwiające zawieranie umów w online. Nie wymusza on posiadania dodatkowego sprzętu oraz oprogramowania i nie wymaga instalacji żadnej aplikacji mobilnej.
Elektroniczny podpis kwalifikowany
Natomiast elektroniczny podpis kwalifikowany to sposób podpisywania dokumentu, który dokładnie regulują przepisy prawa i który jest stosowany wówczas, gdy prawo wymaga zachowania formy pisemnej oświadczenia woli pod rygorem nieważności.
Elektroniczny podpis zastępuje więc konieczność odręcznego podpisania umowy lub innych dokumentów. Bazuje na certyfikacie przypisanym do konkretnej osoby, ponieważ poprzedza go specjalna identyfikacja tożsamości, która może nastąpić na różne sposoby:
- podczas wizyty u notariusza,
- na podstawie dokument w złożonych u dostawcy usług zaufania,
- za pomocą open banking,
- za pomocą wideoweryfikacji.
Podpis kwalifikowany wydają go jedynie podmioty ujęte w rejestrze Narodowego Centrum Certyfikacji. Certyfikat wydawany do elektronicznego podpisu kwalifikowanego jest przechowywany na bezpiecznym urządzeniu kryptograficznym lub w chmurze, jak w przypadku Asseco SimplySign.
Jak uzyskać kwalifikowany podpis elektroniczny?
Kwalifikowany podpis elektroniczny można uzyskać dzięki dostawcom wpisanym w Narodowym Centrum Certyfikacji. W przeciwieństwie do profilu zaufanego za usługę trzeba zapłacić. Cena zależy od czasu jego ważności, który może obejmować 1 rok, 2 lub 3 lata.
Do czego można wykorzystać elektroniczny podpis kwalifikowany?
Elektroniczny podpis kwalifikowany daje dużo możliwości z uwagi na jego tożsamość z podpisem własnoręcznym.
W ten sposób można:
- podpisywać dokumenty w postaci plików .pdf, .docx,
- podpisywać dokumenty przedkładane w urzędach,
- podpisywać umowy w Pergaminie.
Profil zaufany vs kwalifikowany podpis elektroniczny – różnice
Profil zaufany oraz kwalifikowany podpis elektroniczny są bezpiecznymi środkami służącymi do potwierdzenia tożsamości osoby, która z nich korzysta. Występują jednak między nimi znaczące różnice.
| Profil zaufany | Kwalifikowany podpis elektroniczny | |
| Cena | Bezpłatny | Komercyjny – średnia cena to ok. 300 zł/rocznie |
| Okres ważności | 3 lata | W zależności od wykupionej usługi – 1 rok, 2 lata, 3 lata |
| Możliwości | Wykorzystanie jedynie do spraw urzędowych | Wykorzystanie do spraw urzędowych oraz wszelkich innych z uwagi na tożsamość podpisu elektronicznego z własnoręcznym |
Podsumowanie
Profil zaufany, a także podpis elektroniczny są w pewnym zakresie podobnymi usługami. Obydwie umożliwiają potwierdzenie tożsamości, lecz różnią się pod względem możliwości. Profil zaufany ogranicza się jedynie do spraw urzędowych, natomiast podpis elektroniczny ma więcej zastosowań. To także rozwiązanie, które jest wykorzystywane w Pergaminie do podpisywania umów.
