GUS podaje, że w 2019 r. 1,2 mln osób było zatrudnionych na którąś z dwóch umów cywilnoprawnych. To pokazuje, że mimo zmniejszenia liczby osób pracujących na umowę zlecenie lub o dzieło (w porównaniu z poprzednim rokiem) – nadal te umowy są chętnie wybierane przez pracodawców. Przyjrzyjmy się więc wymienionej jako pierwszej formie zatrudnienia pracownika. Okazuje się bowiem, że wielu pracodawców traktuje umowę zlecenie jako bliźniaczą do umowy o pracę. Owszem, mogą być one w pewnych względach podobne, jednak różnią się od siebie niczym Arnold Schwarzenegger i Danny DeVito odgrywający rolę braci z filmu „Bliźniacy”. Wyglądają zupełnie inaczej, prawda?
Umowa zlecenie skupia się na realizowaniu danej czynności
Z umową zlecenia mamy do czynienia w przypadku nawiązania stosunku cywilnoprawnego. Jest ona zawierana między zleceniodawcą a zleceniobiorcą. Przedmiot umowy zlecenia stanowi natomiast realizacja określonej czynności. Co prawda brzmi to w znacznym stopniu jak umowa o pracę, zachodzi jednak między nimi sporo rozbieżności. W tym punkcie uwidacznia się spora różnica w stosunku do umowy o dzieło. W jej przypadku liczy się efekt działań, a nie ich wykonywanie.
Załóż darmowe konto i korzystaj z szablonów umów
Nie ma stosunku zależności między zleceniodawcą i zleceniobiorcą
Umowa zlecenia przede wszystkim inaczej interpretuje strony, które podpisują ten dokument. Są nimi wspomniani już zleceniodawca oraz zleceniobiorca. W treści nie ma więc mowy o pracodawcy i pracowniku. Co za tym idzie, nie powstaje tutaj stosunek zależności między stronami. Można więc stwierdzić, że strony w tym dokumencie występują jako podmioty o takich samych uprawnieniach. Zlecenie może być realizowane przez osoby fizyczne, osoby prawne, a także jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej.
Brak sztywnych warunków pracy
Istotny w umowie zlecenie jest aspekt realizowania określonego przedmiotu. Nie musi on następować w siedzibie zleceniodawcy ani w wyznaczonych godzinach. Nie panuje tutaj żaden obowiązek, a raczej dowolność. Wynika ona chociażby z przestrzegania formy cywilnoprawnej, która nie buduje między stronami stosunku pracy. Często jednak zleceniobiorcy zawierają w dokumencie informację o tym, gdzie powinno dochodzić do realizowania zlecenia. Nie wyczerpuje on maksymalnej liczby zapisanych w umowie godzin, a tylko ich część. Najczęściej dzieje się tak z uwagi na dostęp do określonego sprzętu, technologii czy też z przyczyn dochowania tajemnicy.
Zlecenie może być realizowane przez osoby trzecie
Dodatkowo kodeks cywilny dopuszcza możliwość realizowania przedmiotu umowy przez inną osobę niż zleceniobiorca. Może to wynikać z zapisów w dokumencie lub sytuacji osoby przyjmującej zlecenie. Wtedy też konieczne jest powiadomienie o tym fakcie zleceniodawcy.
Wypowiedzieć umowę zlecenie można zawsze
Znaczącą różnicą między umową zlecenia a umową o pracę jest jej wypowiedzenie. W przypadku umowy zlecenia może ono nastąpić w każdym czasie, bez zachowania okresu wypowiedzenia. Natomiast odpowiedzialność za spowodowane straty ponosi w pełni zleceniobiorca.
Umowa zlecenia nakazuje odprowadzanie składek do ZUS
W przeciwieństwie do umowy o dzieło umowa zlecenia nakłada na zleceniodawcę obowiązek odprowadzania składek do ZUS. Chodzi tu o obowiązkowe ubezpieczenie społeczne, a także zdrowotne. Jeśli jednak zleceniobiorca z innych tytułów osiągnął w konkretnym miesiącu podstawę składek wyższą lub równą minimalnemu wynagrodzeniu, nie podlega ubezpieczeniom społecznym z racji umowy zlecenia.
Zatrudniając na taką umowę ucznia lub studenta (którzy nie ukończyli jeszcze 26 roku życia), nie trzeba naliczać i odprowadzać składek z tytułu ubezpieczenia społecznego oraz zdrowotnego. Osoby te nie podlegają takim ubezpieczeniom.
W sytuacji gdy zleceniodawca jest jednocześnie pracodawcą osoby przyjmującej zlecenie na podstawie umowy o pracę, zleceniobiorca traktowany jest przez ZUS jako pracownik. Na wysokość składek wpływają wtedy obydwie umowy.
W umowie zlecenia trzeba zawrzeć kilka ważnych punktów
Co do zasady umowa zlecenie przyjmować może formę pisemną, ustną oraz dokumentową. Trzeba w niej zawrzeć następujące informacje:
- strony umowy – dokładne dane zleceniobiorcy oraz osoby przyjmującej zlecenie,
- opis zlecenia – określona czynność, które powinna być realizowana przez zleceniobiorcę,
- czas, na jaki zostaje zawarta umowa,
- wynagrodzenie – kwota, termin oraz sposób płatności.
Dodatkowo można w umowie umieścić dane na temat osobistego wykonania zlecenia lub za pośrednictwem podwykonawców. Jeśli w trakcie realizowania przedmiotu umowy powstaną utwory w rozumieniu prawa autorskiego – niezbędne będzie również zawarcie zapisów dotyczących ich przeniesienia. Możliwe jest również poruszenie kwestii zakazu konkurencji oraz dochowania obowiązku poufności.
Umowa zlecenie – wzór
Umowa zlecenia jest dokumentem powszechnie wykorzystywanym, ale trzeba pilnować, żeby nie przekroczyć granicy, po której staje się umową o pracę. Dlatego też lepiej jest korzystać ze wzoru przygotowanego przez prawników.
Udostępniony w Pergaminie interaktywny wzór umowy zlecenie jest całkowicie darmowy. Jego przewagę nad innymi szablonami stanowi możliwość szybkiego uzupełnienia danych dzięki wyborowi z rozwijanych list. Ręczne wpisywanie zostało ograniczone do wprowadzenia stron umowy, opisu przedmiotu zlecenia, a także kwoty wynagrodzenia. Jeśli jednak będzie dotyczył przedsiębiorców, ich dane także nie muszą być wpisywane. Po podaniu numerów NIP nastąpi ich automatyczne pobranie z bazy REGON.
W szablonie umowy zostały zawarte dodatkowe postanowienia na różne ewentualności. Dostępny jest więc zapis o wykonaniu zlecenia przez podwykonawców, prawach autorskich, obowiązku poufności oraz zakazie konkurencji. Jeśli nie ma konieczności ich stosowania, można je wyłączyć. Po uzupełnieniu wzoru umowy zlecenia w Pergaminie można go wysłać do kontrahenta i podpisać online. Jak to zrobić? Sprawdź we wpisie: Podpis umowy online – nie trać czasu na kuriera i rób to przez internet!
Załóż darmowe konto i korzystaj z szablonów umów
Podsumowanie
Przy przygotowywaniu umowy zlecenia warto zachować czujność. Jest bowiem cienka granica, której naruszenie może spowodować powstanie stosunku pracy. Wtedy też koniecznie jest zawarcie umowy o pracę. Ze wzorem umowy zlecenie w Pergaminie można w ciągu kilku minut stworzyć cały dokument, w pełni zgodny z jego charakterem.
